زخم بستر چیست و چگونه به وجود می آید؟

زخم بستر یک بیماری پوستی است که در بیماران کم توان از حرکت به وجود می آید. دلیل اصلی تشکیل زخم بستر، اعمال فشار طولانی مدت (در اثر بستری شدن، نشستن روی ویلچر یا خوابیدن در وضعیت ثابت) بر نقاطی از پوست بدن است.

همان طور که می دانید پوست هم یکی از اندام های بدن انسان است که توسط رگ های خونی بسیار ریز و ظریفی که سرتاسر آن وجود دارد، تغذیه می شود. هنگامی که بر ناحیه ای از پوست، فشار طولانی مدت وارد شود، خونرسانی به این ناحیه دچار اشکال شده و این مشکل با درد و قرمزی پوست، خود را نشان می دهد. در صورتی که در این مرحله به زخم ایجاد شده رسیدگی نشود، زخم گسترش پیدا کرده و بافت زنده ی قسمت درگیر شده ی پوست در اثر تغذیه نشدن، از بین رفته و در واقع می میرد. هنگامی که بافت نکروتیک ایجاد می شود، پزشک، تصمیم به برداشتن آن قسمت با عمل جراحی و یا روش های مختلف دبریدمان (برداشتن بافت مرده) می نماید.

عوامل مؤثر در ایجاد زخم بستر:

• مهم ترین عامل ایجاد زخم بستر، بی حرکت بودن بیمار برای مدت طولانی است. بیمارانی که به دلایل مختلف قادر به حرکت کردن نیستند (سالمندان دچار شکستگی لگن، آسیب دیدگان نخاعی یا معلولانی که از ویلچر استفاده می کنند) ، باید هر نیم ساعت توسط پرستار مراقب، حرکت داده شده و پوست آن ها از نظر وجود تغییرات ظاهری بررسی شود. حتی کوچکترین قرمزی و تغییر پوستی ممکن است آغاز ایجاد زخم بستر باشد.
• از دیگر دلایلی که باعث تشدید زخم بستر می شوند، کمبود مواد غذایی مورد نیاز پوست و ویتامین های E و D، و همچنین مواد معدنی مانند کلسیم و روی است. بهتر است در سالمندان و بیماران کم تحرک و بستری، در کنار تغذیه سالم از قرص های مکمل نیز استفاده شود. سوء تغذیه در سالمندان باعث کاهش چربی زیر پوستی شده و فشار وارد شده بر پوست را تشدید می کند. سالمندان دچار سوء تغذیه مستعد ابتلا به زخم بستر در نقاط تماس پوست با استخوان ها و مفاصل، می باشند.
• پرستار مراقب بیمار یا سالمند باید دقت داشته باشد تا پوست فرد دچار سائیدگی و اصطکاک نشود. در سالمندانی که پوستی خشک و شکننده دارند، کوچکترین اصطکاک می تواند منجر به تشکیل زخم شود.

زخم بستر چگونه ممکن است زندگی بیمار را تهدید کند؟

زخم بستر به خودی خود، یک بیماری کشنده نیست. اما به راحتی پیشرفت می کند و در مراحل مختلف می تواند دچار عفونت شده و جان بیمار را تهدید کند. عفونت زخم در درجه اول تنها بافت اطراف زخم را درگیر می کند. در صورتی که از زخم بوی بدی به مشام برسد یا ترشح داشته باشد ، باید در اسرع وقت به پزشک مراجعه کرد تا آنتی بیوتیک مناسب برای بیمار تجویز شود.

در صورتی که عفونت زخم نادیده گرفته شده و در درمان آن کوتاهی شود، عفونت وارد خون شده و سراسر بدن بیمار را درگیر می کند. به چنین حالتی شوک عفونی (شوک سپتیک) گفته می شود. این نوع عفونت بسیار خطرناک است و با از کار انداختن اعضای بدن، تهدیدی جدی برای زندگی فرد مبتلا به زخم بستر محسوب می شود.

در درجات پیشرفته زخم بستر، که زخم تاندون ها و استخوان فرد را نیز درگیر کرده است، ممکن است عفونت استخوان (اُستئومیلیت) ایجاد شود که یک وضعیت پزشکی حاد است و بایستی به سرعت درمان شود، در صورت تأخیر در درمان، این نوع عفونت، گسترش پیدا کرده و در نهایت باعث مرگ بیمار خواهد شد.

پیشگیری از ایجاد زخم بستر

لازم به ذکر است که درمان زخم بستر در مراحل اولیه نیازمند صرف هزینه است و با پیشرفت زخم، علاوه بر وجود درد و رنج فراوان، این هزینه ها نیز افزایش پیدا می کند. در بیمارانی که دچار زخم های درجه سه و چهار هستند، این هزینه ها بسیار بالاست. بنابراین لازم است تا حد امکان از ایجاد زخم بستر در بیماران جلوگیری نمایید. پیشگیری از ایجاد زخم بستر با حرکت دادن بیمار در فواصل منظم و زود هنگام، مدیریت صحیح مشکل بی اختیاری، تغذیه سالم و استفاده از مکمل های تغذیه ای، می تواند به خوبی از ایجاد زخم فشاری یا زخم بستر جلوگیری کند.

سوربکت راه حلی نوین و مؤثر در درمان زخم

در بیماران مبتلا به زخم بستر، با استفاده از پانسمان های مناسب می توانید پیشرفت زخم را متوقف کرده و حتی روند رشد آن را معکوس نمایید. پانسمان های زخم سوربکت، در انواع متفاوت و برای درجات مختلف زخم بستر طراحی و به بازار عرضه شده اند. با توجه به راهنمای محصولات می توانید از پانسمان های سوربکت برای زخم های عفونی و آلوده، زخم های پاکیزه و خشک، زخم های کوچک و زخم های حفره دار استفاده نمایید.

پانسمان های کمپرس، جاذب و فوق جاذب سوربکت بر اساس بهره گیری از حالت ذرات آبگریز (هیدروفوب) طراحی شده است، در این پانسمان لایه ای سبز رنگ وجود دارد که در صورت وجود رطوبت و ترشح عفونی در زخم، باکتری ها و قارچ ها به آن چسبیده و با هر بار تعویض پانسمان از آن دور می شوند. استفاده از این محصول در کنترل بار عفونی زخم تأثیر به سزایی دارد.

در زخم های خشک که دارای بافت مرده یا نکروتیک هستند، می توانید از پانسمان ژل سوربکت استفاده نمایید که علاوه آبرسانی به محیط درگیر زخم، می تواند دبریدمان اتولیتیک را انجام دهد.