زخم پا و هرآنچه باید درمورد آن بدانید

پا یکی از حساس‌ترین اعضای بدن ما به حساب می‌آید. علت این حساسیت هم این است که پاها در انجام فعالیت های بسیار زیادی به ما کمک می‌کنند و بدون وجود آنها عملا بسیاری از کارها قابل انجام نیستند.

در نتیجه اگر هر قسمت از پای ما دچار آسیب شود، به احتمال بسیار زیاد بخش بزرگی از وظایف و کارهای کا ناتمام خواهند ماند.

پس خوب است که انواع زخم های مربوط به پا را بشناسیم و بدانیم که زخم های مشکل ساز و خطرناک کدام ها هستند، تا در زمان مواجه شدن با آنها، سریعا برای درمان آنها اقدام کنیم.

پس با ما همراه باشید تا به شما هر آنچه که درباره زخم پا نیاز دارید را معرفی کنیم.

زخم پا چیست؟

زخم پا یک ناحیه آسیب دیده روی پا است که یا بهبود نمی‌یابد و یا مدام عود می‌کند. شکستگی پوست یا بافت منجر به زخم باز می‌شود که می‌تواند عفونی شود. علاوه بر زخم قابل مشاهده، ممکن است درد، تورم و احساس سوزش را هم تجربه کنید.

زخم پا و علل ایجاد شدن آنها

دلایل زیادی برای ایجاد زخم وجود دارد. بعضی از زخم های پا می‌توانند ناشی از یک بیماری عروقی، یعنی نارسایی مزمن وریدی (زخم وریدی)، بیماری شریانی محیطی (زخم شریانی) و آسیب عصبی باشند.

انواع زخم های پا به شرح زیر هستند:

۱. زخم های شریانی

 شریان ها خون را از قلب به بقیه بدن می‌برند. در برخی موارد شریان ها توسط پلاک باریک می‌شوند. این وضعیت بیماری شریانی محیطی یا PAD نامیده می‌شود.

PAD شدید به دلیل کمبود خون، از خوب شدن پوست بافت ها در زمانی که آسیبی دیده و یا زخم شده اند جلوگیری می‌کند. حتی آسیب های جزئی پوست مانند بریدگی یا پینه تصادفی هم می‌تواند منجر به زخم شریانی شود.

 ۲. زخم های وریدی

سیاهرگ ها خون را از پاها و بقیه بدن به قلب باز می‌گردانند. وریدها ممکن است آسیب ببینند، مسدود شوند یا اجازه دهند جریان خون به عقب برگردد. نارسایی شدید وریدی باعث تجمع خون به جای گردش خون می‌شود و در نتیجه زخم های باز ایجاد می‌شوند که دیر بهبود می‌یابند.

۳. زخم های نوروتروفیک

این زخم ها نتیجه آسیب عصبی ناشی از دیابت هستند. این دسته از زخم‌های پا معمولاً در کف پا ایجاد شده و به سختی دیده و احساس می‌شوند.

چرا زخم پا خطرناک است؟

مهم‌ترین عوامل خطر رایج برای زخم پا که نیاز است حتما از آنها آگاه باشید عبارتند از:

• گردش خون ضعیف
• بیماری قلب و کلیه
• الکل
• سیگار کشیدن
• چاقی
• تصادفات و صدمات
• آسیب عصبی

اگر زخم را نادیده بگیرید، می تواند گسترده تر و عمیق تر شده و در نتیجه عفونی شود. زخم های پا درمان نشده تحرک شما را کاهش می‌دهد و در موارد شدید حتس می‌تواند منجر به قطع عضو شود.

علائم و نشانه های زخم پا

زخم پا می تواند سطحی یا عمیق باشد. هنگامی که این زخم ها کم کم ایجاد می‌شوند، مانند یک دهانه قرمز یا یک تورفتگی و گودی روی پوست به نظر می‌رسد. اگر عفونی شود، می تواند زهکشی، چرک یا بوی بد ایجاد کند.

با بالا رفتن سن یا ابتلا به بیماری هایی مانند دیابت یا پدیده رینود، بهتر است به طور مرتب پاهای خود را از نظر آسیب دیدگی و لکه های درد بررسی کرده و با پزشک مشورت کنید.

انواع زخم های پا

۱. زخم های وریدی

بیماران مبتلا به زخم های سیاهرگی ممکن است از پاهای متورم و خسته شکایت کنند. زخم های وریدی معمولاً خیلی دردناک نیستند مگر اینکه لمس شده یا عفونی شوند.

۲. زخم شریانی

بیماران مبتلا به بیماری شریانی ممکن است از گزگز، سوزش یا سردی در پاها یا انگشتان پا شکایت کنند. این بیماران همچنین ممکن است درد پا را هنگام راه رفتن یا در هنگام بالا بردن پاهایشان تجربه کنند.

زخم ها معمولا در نوک انگشتان پا یا کناره های مچ پا یا ساق پا ایجاد می‌شوند. زخم ممکن است با پانچ به رنگ زرد قهوه ای یا سیاه به نظر برسد و اغلب این زخم ها همراه با درد مگر اینکه آسیب عصبی وجود داشته باشد.

روند درمان زخم پا

هنگامی که با پزشک در مورد زخم پا مشورت کنید، آنها در گام اول به پای شما نگاه کرده و آن را معاینه می‌کنند و سپس آسیب و گزینه های درمانی را در اختیار شما قرار خواهند داد.

گزینه های درمانی به وضعیت گردش خون، شدت زخم و سلامت عمومی شما بستگی دارد. همچنین احتمالا پزشک، شما را به داشتن یک رژیم غذایی مناسب و کنترل وزن تشویق می‌کند.

کنترل عفونت اولین قدم حیاتی همراه با آنتی بیوتیک های خوراکی یا داخل وریدی است. ممکن است برای تخلیه چرک یا برداشتن بافت عفونی به جراحی نیاز باشد.

اگر گردش خون خوبی برای کمک به بهبودی دارید، پزشک ممکن است بافت‌های بیمار و پوست پینه‌دار را کوتاه کند. برای درمان یا پیشگیری از عفونت، ممکن است به آنتی بیوتیک نیز نیاز داشته باشید. پانسمان ناحیه را تمیز نگه می دارد و احتمالاً زخم با بانداژ فشاری در جای خود نگه داشته می‌شود.

همچنین ممکن است نیاز به پوشیدن کفش های تخصصی یا گچ برای محافظت از پا در برابر فشار در ناحیه زخم داشته باشید. انواع مختلفی از پانسمان وجود دارد که پزشک می تواند بسته به نحوه ظاهر شدن زخم و تخلیه آن را تجویز کند.

درمان ممکن است از چند هفته تا چند ماه طول بکشد. یک پرستار هر چند روز یکبار پانسمان را عوض می‌کند و پزشک شما قرار ملاقات‌های منظمی را برای بررسی و دبریدمان بیشتر تعیین می‌کند.

پس از بهبود زخم، پزشک در مورد حفظ پاها و پیشگیری از زخم های بعدی توصیه های لازم را به شما خواهد کرد.

آنچه باید درباره زخم پا بدانید

• زخم های کم عمق پا با گردش خون خوب معمولا در عرض ۱۲ هفته بهبود می‌یابند. به دلیل نبود اقدامات پیشگیرانه و اصلاحی، خطر تکرار زخم در یک سوم زخم های بهبود یافته پا وجود دارد.
• زخم های عمیق با عفونت شدید و گردش خون ضعیف ممکن است نیاز به جراحی و بازه زمانی طولانی تری برای بهبود داشته باشند.

پیشگیری از زخم پا

هوشیاری و رعایت بهداشت بهترین راه برای پیشگیری از زخم پا و تشخیص آن در مراحل اولیه است. به همین دلیل خوب است که آگاهی لازم را پیش از هرگونه اتفاقی داشته باشید.

در اینجا گام هایی برای پیشگیری از زخم پا آورده شده اند که عبارتند از:

۱. بررسی

به همان اندازه که شانه کردن موها و مسواک زدن دندان هایتان به رسیدگی و بررسی نیاز دارند، نیاز است که قسمت های مختلف بدنتان ازجمله پاهایتان هم بررسی شوند.

در حین بررسی باید به دنبال ترک ها، پینه ها، مناطق ساییده شده و هر گونه آسیب باشید. 

۲. بهداشت

روزانه پاهای خود را بشویید و خشک کنید. از صابون ملایم و آب گرم استفاده کنید. بین انگشتان پای خود را خشک کنید و نواحی خشک را مرطوب کنید (هرگز بین انگشتان پا را مرطوب نکنید). 

۳. مراقبت از ناخن ها

ناخن های خود را مستقیماً کوتاه کنید یا با سوهان بکشید.

۴. توجه به کفش و جوراب

از کفش هایی استفاده کنید که مناسب باشند و فشار زیادی را به پاهایتان وارد نمی‌کنند. همچنین جوراب های نرم و جاذبی بپوشید که مناسب پاهایتان باشند و خیلی تنگ نباشند.

جوراب های خود را مرتباً عوض کنید تا پاهایتان داغ نشوند و عرق نکنند. جوراب‌های فن‌آوری بالا با محافظت آنتی‌باکتریایی ممکن است به شادابی پاهای شما کمک کنند.

سخن آخر

مراقبت از پا دارای اهمیت زیادی است چون همانطور که بالاتر هم گفتیم پاها اعضای حساسی در بدن ما هستند و بخش زیادی از فعالیت های روزانه ما به آنها بستگی دارند.

ایجاد زخم در پا می‌تواند بسیار آزاردهنده باشد و حتی پس از مدتی عود کرده و پیشرفت کند. وقتی که زخم عمیق تر و گسترده تر شود حتی می‌تواند بر سایر بخش های بدن شما هم تاثیر بگذارد و عملکرد آن بخش ها را هم تحت تاثیر قرار دهد.

پس سعی کنید به پاهایتان هم از هر جهت اهمیت زیادی بدهید.