زخم فشاری یا زخم بستر چیست؟
زخم بستر یا زخم فشاری به جراحتی گفته می شود که در اثر فشار زیاد بر ناحیه خاصی از پوست بدن، و اختلال در خون رسانی به آن ناحیه ایجاد می شود.
زخم بستر ممکن است تنها لایه روی پوست یا درم را در بر بگیرد و به شکل یک لکه قرمز کوچک دیده شود. اما همین لکه کوچک در اثر بی توجهی و عدم رسیدگی مناسب به لایه های زیرین پوست رسیده و می تواند زخم های عمیق و دردناکی را به وجود آورد.
زخم فشاری درجه دوم به لایه اپیدرم نیز آسیب می رساند. در این مرحله، زخم، عمق پیدا می کند. در صورت عدم رعایت بهداشت، ممکن است زخم بستر درجه دو عفونی شود.
زخم بستر درجه سه به لایه چربی زیر اپیدرم نیز نفوذ کرده و آن را از بین می برد. در این مرحله زخم، عمق زیادی پیدا کرده و رسیدگی به آن نیز دشوار تر می باشد.
هنگامی که زخم پیشرفت کرده و لایه های زیرین پوست را درگیر میکند، بیشتر مستعد ابتلا به عفونت است. از این رو پرستاران باید کاملا مراقب وضعیت زخم های فشاری باشند و مرتب آن ها را کنترل کنند.
عوامل مستعد کننده ایجاد زخم بستر
کم تحرکی یا ناتوانی از حرکت
مهم ترین و اصلی ترین دلیل ایجاد زخم بستر، کم تحرکی یا ناتوانی بیمار در حرکت کردن است. هنگامی که بیمار به مدت طولانی در یک وضعیت قرار داشته باشد و به هر دلیل حرکت نکند، پوست بعضی مناطق در بدن او تحت فشار قرار می گیرند. اگر این فشار ادامه داشته باشد، خون رسانی به این نواحی مختل شده و زخم بستر ایجاد می شود. در سالمندانی که پوست آنها دارای ساختار فرسوده ای است، ممکن است زخم در مدت چند ساعت ایجاد شود. بنا بر این پرستارانی که از بیماران سالمند ناتوان از حرکت مراقبت می کنند، باید توجه داشته باشند که وضعیت بیماران را به طور مرتب تغییر دهند و از نقاط مستعد ایجاد زخم، به طور روزانه بازدید کنند. همچنین ماساژ ملایم نیز در خون رسانی به پوست بسیار مؤثر است.
کدام نقاط بدن بیشتر به زخم بستر مبتلا می شوند؟
به طور کلی هر نقطه ای از بدن که تحت فشار بیشتری باشد و مدت بیشتری بی حرکت بماند، مستعد تشکیل زخم است. بیشتر زخم های فشاری در ناحیه نشیمن گاهی و پشت دیده می شوند، اما نقاط دیگری مانند قوزک پا، شانه ها، لگن و آرنج ها نیز به دلیل تحرک کمتر و تماس با بستر، ممکن است دچار زخم شوند. زخم های ناحیه نشیمن گاهی و پشت، در میان سالمندان ناتوان از حرکت رایج تر است و در صورت عدم رسیدگی صحیح، می توانند بسیار گسترده، عفونی و دردناک شوند.
کمبود چربی زیر پوستی
همان طور که می دانید پوست از سه لایه جلد یا درم، لایه میانی یا اپیدرم و لایه زیرین یا لایه چربی تشکیل شده است. یکی از وظایف لایه چربی محافظت از پوست در برابر فشار ناشی از تماس استخوان با آن است. در بیمارانی که لایه چربی زیر پوستی آن ها تحلیل رفته است، پوست مستقیما با استخوان تماس پیدا می کند و متحمل فشار بسیار بیشتری می شود. ممکن است سوء تغذیه یا بیماری باعث به وجود آمدن این وضعیت شده باشد. بیمارانی که دارای چربی زیر پوستی کمتری هستند و توانایی حرکت کردن نیز ندارند، آمادگی بیشتری برای ابتلا به زخم بستر دارند.
خشکی پوست
خشکی پوست باعث می شود تا پوست قابلیت کشش خود را از دست بدهد و بسیار شکننده و آسیب پذیر شود. خشکی پوست بیشتر در سالمندان دیده می شود. در این حالت پوست در صورت کشیده شدن به سرعت باز شده و به آسانی دچار زخم می شود. لازم است تا سالمندان به اندازه کافی آب و مایعات مصرف کنند تا پوست آن ها دچار خشکی نشود.
رطوبت بیش از حد پوست
همان طور که خشکی بیش از حد باعث ایجاد زخم می شود، تماس مداوم پوست با رطوبت نیز، آن را مستعد تشکیل زخم های فشاری می کند. این حالت بیشتر در بیمارانی که وضعیت بهداشتی مطلوبی ندارند، دیده می شود. برای پیشگیری از رطوبت بیش از حد، لازم است تا ملافه ها و لباس های بیمار به طور مرتب عوض شوند و بستر، خشک و پاکیزه باشد. در سالمندان نا توان از حرکتی که از پوشک استفاده می کنند، تعویض به موقع پوشک اهمیت زیادی دارد، زیرا ناحیه نشیمن گاهی تحت فشار است و در صورتی که به طور مدام با رطوبت در تماس باشد، احتمال ایجاد زخم بسیار بالا می رود.
کشیدگی و اصطکاک
کشیدگی و اصطکاک، عامل دیگری است که به سادگی می تواند منجر به ایجاد زخم بستر شود. سالمندانی که پوست خشک و فرسوده ای دارند، هنگام جا به جایی یا تعویض لباس ها، ممکن است دچار کشیدگی پوست شده و به آسانی دچار زخم شوند.
کنترل و مهار زخم بستر
به امید آنکه هیچ بیماری دچار زخم های فشاری نشود، اما در صورتی که با وجود رسیدگی و مراقبت، بیمار دچار زخم شود، استفاده از پانسمان زخم بستر سوربکت راهی مناسب برای کنترل زخم فشاری و جلوگیری از ایجاد عفونت است.
در صورتی که زخم دچار عفونت شده باشد، استفاده از پانسمان آنتی میکروبیال سوربکت با قابلیت جذب بالا، می تواند ترشحات عفونی و آلوده را از سطح زخم دور کرده و روند درمان را تسریع کند.
پانسمان زخم سوربکت هیچ ماده دارویی و شیمیایی آزاد نمی کند و مصرف آن در تمام گروه ها ایمن و بی خطر می باشد.
بدون دیدگاه